Jak kupować rolki?

Kilka pytań, zanim kupisz

Zanim udasz sie do sklepu po swoje nowe rolki, warto zadać sobie kilka pytań. Poszukanie odpowiedzi na nie powinno ułatwić dokonanie trafnego wyboru. Artykuł, który własnie zaczynasz czytać, przygotowaliśmy z myślą o początkujących wrotkarzach, którzy zamierzają kupić swoje pierwsze rolki. Dlatego nie znajdziesz poniżej pytania o poziom zaawansowania w tym sporcie. Zastanów się za to nad następującymi kwestiami:

Jaki rozmiar butów rolek będzie dla Ciebie właściwy i jak to sprawdzić?
Jak dopasować cechy budowy rolek (np. wielkość i twardość kółek) do Twoich umiejętności?

Ten artykuł pomoże Ci znaleźć odpowiedzi na te pytania. Wrócimy jeszcze do nich w podsumowaniu.

Parametry – kółka

Kółka (ang. wheels*) są tymi elementami rolek, które sprawiają, że buty, a w nich wrotkarz, mogą się poruszać. Dlatego zajmiemy się nimi w pierwszej kolejności.

Rolka wyposażona jest zazwyczaj w cztery*) kółka, ustawione w linii prostej, jedno za drugim. Kółka wykonane są z poliuretanu, lub krócej uretanu. Być może zdarzy Ci się zobaczyć, raczej w hipermarkecie niż w sklepie sportowym, rolki z kółkami plastikowymi. Nie ma jednak sensu poświęcać im uwagi ze względu na to, że plastikowe kółka nie zapewniają niezbędnego komfortu użytkowania. Dlatego w tym artykule nie będziemy o nich pisać. To samo dotyczy kółek „kauczukowych”. Takie kółka praktycznie nie istnieją, często mianem kółek kauczukowych określa się kółka uretanowe.

Uretanowe kółka do rolek charakteryzują się czterema parametrami. Na początek skupimy się na dwóch najważniejszych.

Średnica (mm)

Rolki mogą być wyposażone w kółka o różnej średnicy (ang. diameter), innymi słowy, kółka mogą być małe lub duże. Średnicę kółek podaje się w milimetrach (mm). Najmniejsze kółka montowane w rolkach mają średnicę zaledwie 47 mm, największe – aż 110 mm.

Twardość (A)

Uretan, z którego wykonane są kółka montowane w rolkach może mieć różną twardość (ang. hardness). Innymi słowy kółka określa się jako twarde lub miękkie. Twardość kółek oznacza się literą A oraz liczbami w zakresie od 74 do 101. Im mniejsza liczba przed literą A i bliższa liczbie 74, tym kółka są bardziej miękkie. Natomiast im ta liczba jest większa i bliższa liczbie 100, tym są one twardsze.

Średnica i twardość a parametry jazdy

Zastanawiasz się zapewne, po co montować w rolkach kółka o różnej wielkości i twardości. Kółka są różne dlatego, że od tych dwóch wartości – wielkości i twardości – zależy jakość jazdy. Ogólne zależności między wielkością i twardością kółek, a tym, jak się na takich czy innych kółkach jeździ, przedstawiają poniższe tabele. W kolejnych częściach artykułu wskażemy, jakie parametry kółek dobierać do stylu jazdy charakteryzującego początkującego wrotkarza.

Kółka o średnicach pomiędzy 70 a 84 mm będą odznaczały się uśrednionymi parametrami i będą stanowić kompromis między kółkami małymi a dużymi.

Oznaczenia kółek

Kółka w rolkach oznacza się według następującego wzoru:

X/YA

gdzie:
X – wartość określająca średnicę w milimetrach
Y – wartość określająca twardość, oznaczona literą A lub R

Na przykład, kółka oznaczone 74/82A to kółka o średnicy 74 milimetrów, czyli średniej wielkości i twardości 82, czyli raczej miękkie.

Profil i odbicie

Dodatkowo, kółka posiadają takie cechy jak profil oraz tzw. rebound czyli odbicie. Od profilu i odbicia zależy, czy dane kółko jest szybkie, zwrotne i przyczepne.

Profil może być np. płaski – stosowany w jeździe agresywnej (o stylach jazdy czytaj dalej) – zapewnia dobrą stabilność i przyczepność, ale kółko jest wolne. Z kolei w jeździe szybkiej stosowany jest profil ścięty, ostry, dający dużą prędkość ale mniej stabilności. W jeździe freestyle, miejskiej (urban skating) czy hokeju stosowany jest profil okrągły – daje to niezłą prędkość i dobre trzymanie kół na zakrętach.

Odbicie z kolei pomaga szczególnie podczas jazdy szybkiej oraz podczas jazdy na gorszej nawierzchni drogi. Tutaj polecamy już kontakt z wyspecjalizowanymi sklepami, które doradzą prawidłowy dobór kółek.

Kółka montowane w rolkach w większości przypadków są standardowe, tzn. do rolek jednej marki można zakładać kółka innej marki. Oczywiście ważnym jest, aby najpierw sprawdzić średnicę, by mieć pewność, że dane kółka czy wejdą one do rolek. Z reguły informacja o maksymalnej średnicy kółek umieszczona jest na szynie / płozie (o płozach czytaj dalej).

Budowa – łożyska

Łożyska kulkowe

Kółko w rolce kręci się dzięki mechanizmowi zwanemu łożyskiem (ang. bearing). Łożyska kulkowe umieszczone są wewnątrz otworu wyciętego pośrodku kółka i wyglądają mnie więcej tak, jak na tej ilustracji.

Łożyska oznaczane są przeważnie skrótem ABEC, po którym następują nieparzyste cyfry: 1, 3, 5, 7 lub 9. ABEC to nie nazwa producenta łożysk do rolek, ani ich marka. Skrót ten, stosowany do oznaczania łożysk u ogóle, nie tylko tych używanych w rolkach, ale też w innych urządzeniach, określa precyzję wykonania łożysk, niestety nie dla rolek, tylko do maszyn. 
 

W przypadku rolek przyjęło się uważać, że im wyższa cyfra następuje po skrócie ABEC, tym szybciej będą się kręciły kółka, w które to łożysko zostanie włożone. Innymi słowy, że łożysko ABEC 7 jest „szybsze” od łożyska ABEC 3. Jednak specjaliści twierdzą, że w rzeczywistości porównań takich można dokonywać tylko, jeśli bierzemy pod uwagę łożyska tego samego producenta, wyprodukowane w jednej fabryce. W innym przypadku porównanie takie nie ma sensu.

Oprócz oznaczenia ABEC na rolkach niektórych wiodących marek, np. Rollerblade, zobaczysz oznaczenie SG i podobnie, jak w przypadku ABEC, kolejne cyfry nieparzyste następujące po tym skrócie. Możesz mieć pewność, że są to dokładnie takie same łożyska, jak te oznaczone skrótem ABEC. Jedyna różnica polega na tym, iż te oznaczone skrótem SG smarowane są żelem silikonowym, w odróżnieniu od ABEC, które smarowane są smarem.

Inne popularne oznaczenie łożysk, np. w rolkach marki K2, to ILQ, również z nieparzystymi cyframi, jak w dwóch poprzednich przypadkach. Łożyska oznaczone w ten sposób maja o jedna kulkę mniej niż wcześniej wymienione (6 kulek zamiast 7). Według producentów stosujących tego typu łożyska, mniejsza ilość kulek oznacza mniejszą wagę.

Są również łożyska ceramiczne, lżejsze od standardowych, zapewniające maksymalne toczenie, ale niestety trzeba mieć dobrą technikę jazdy i dużą zasobność portfela, żeby z nich korzystać. Są stosowane w jeździe szybkiej i kosztują bagatela nawet ponad 2000 zł za komplet 16 sztuk.

Łożyska stosowane w rolkach mają głównie rozmiar 608 (standardowe). Można znaleźć łożyska o mniejszej średnicy – 698 oraz dosyć popularne w jeździe szybkiej 688 (najmniejsze). Mniejsze łożyska są lżejsze, szybkie i bardziej odporne na brud. Dostępne są również w wersji ceramicznej. Oczywiście, mniejsze łożyska można założyć do normalnych kółek stosując tzw. adaptery.

Łożyska w markowych rolkach starczą na dosyć długo. Jeśli jednak wrotkarz podwyższy swoje umiejętności warto wtedy zainwestować w firmowe łożyska specjalnie produkowane do rolek np. SKF, Schankel, Swiss. Takie łożyska zapewnią duże prędkości, trwałość. Oczywiście trzeba dosyć często je smarować, ale jak to mówią – nie posmarujesz – nie pojedziesz.

Do smarowania łożysk stosuje się smar – łożysko będzie się wówczas toczyć wolniej, ale nie będzie trzeba go często smarować lub oliwkę – łożysko będzie wtedy bardzo szybkie, ale trzeba będzie częściej smarować.

Budowa – płoza

Kółka zamocowane są na szynie / płozie (ang. frame). Płozy do rolek produkowane są albo z kompozytu (czyli z tworzyw sztucznych), ze stopów aluminium lub nawet z włókien karbonowych. Płozy kompozytowe są mniej sztywne od aluminiowych, w związku z tym lepiej amortyzują drgania podczas jazdy. Płozy aluminiowe są za to lżejsze od kompozytowych, a jednocześnie lepiej od nich przekazują energię odepchnięcia, są szybsze i stabilniejsze. Ponadto, rozróżnia się szyny aluminiowe tłoczone i frezowane. Te ostatnie są najbardziej sztywne i stabilne.

Producenci rolek, powołując się na badania naukowe, które dowiodły, że człowiek pewniej czuje się, kiedy znajduje się jak najbliżej ziemi, starają się, by ich płozy były tak skonstruowane, żeby nawet po założeniu dużych kółek użytkownik znajdował się maksymalnie nisko nad ziemią. W zależności od producenta płozy tego typu oznaczane są w różny sposób. Np. producent rolek Rollerblade określa je jako Lo-Balance.

W specyfikacji technicznej każdej pary rolek znajdziesz informację, jakiej maksymalnej wielkości kółka możesz zamontować w danej płozie. Dlaczego jest to istotna informacja, powiemy w dalszej części artykułu.

Hamulec zainstalowany na prawej rolceHamulec (ang. brake) przyczepiony jest do tylnej części płozy, jednej (z reguły prawej) rolki w parze. Używa się go poprzez uniesienie przedniej części stopy tak, by pięta zbliżyła się do podłoża. Hamulec trze wówczas o ziemię, powodując zmniejszenie prędkości lub całkowite zatrzymanie się rolkarza. Hamulec można zdemontować. Robią tak zaawansowani rolkarze, którzy nauczyli się już alternatywnych technik hamowania.

Budowa – but

Płoza z kółkami i hamulcem przymocowana jest do spodu buta. Zadaniem buta jest przede wszystkim stabilizować nogę w kostce tak, by podczas jazdy nie doszło do urazów i skręceń. Dlatego buty do rolek są zawsze usztywniane.

Rolki K2 Moto – miękki but w stelażu z rzepemPopularnym rozwiązaniem jest połączenie miękkiego sznurowanego buta z kompozytową cholewką. Miękki but daje stopie niezbędną wygodę, podczas gdy sztywna cholewka, która otacza but, zapewnia stopie oraz kostce bezpieczeństwo, dodatkowo stabilizując ją poprzez system klamer i zapięć umieszczonych na podbiciu, nad kostką oraz na pięcie.

Wkładka

Niektóre modele rolek wyposażone są w buty z wyjmowaną skarpetą (wkładką wewnętrzną). Dzięki takiemu rozwiązaniu łatwo utrzymać buty w czystości, bo wkładkę można wysuszyć, wywietrzyć lub uprać.

Aby zapewnić maksimum wygody stopie w wybranych modelach rolek producenci oferują tak zwaną wkładkę Memory Fit. Jest ona wykonana z materiału, który „pamięta” kształt stopy rolkarza i w ten sposób idealnie się do niej dopasowuje.

Buty do jeżdżenia i do chodzenia

Xsjado Chriss Farmer – rolki z wyjmowanymi butamiProducenci zadbali również o to, by rolkarz nie musiał nosić ze sobą w plecaku obuwia na zmianę. Na rynku dostępne są rolki, których miękki but po wypięciu ze stelaża nadaje się do chodzenia. Jednak jest to rozwiązanie dobre wyłącznie dla osób, które często się przemieszczają korzystając również z komunikacji miejskiej. Nie polecamy tego rozwiązania osobom, które często jeżdżą na rolkach i oczekują maksymalnego komfortu oraz trzymania stóp. Rolki te pojawiają się w sklepach coraz rzadziej.

Buty dla dzieci

Rolki dla dzieci Meet the invaders firmy Rollerblade
W szczególny sposób zbudowane są buty w rolkach dla dzieci. Stopa dziecka rośnie szybko, przeciętnie około 1 cm na rok. Kupowanie co sezon nowych rolek byłoby więc kłopotliwe. Dlatego rolki dla dzieci wyposażone są w buty, których wielkość (a dokładniej długość) można regulować w miarę, jak zmienia się rozmiar stopy dziecka. Przykładowo model widoczny na zdjęciu dostępny jest w trzech przedziałach regulacji rozmiaru (1 - 17.5-20.5; 2 - 21.0-23.0; 3 - 23.0-26.0) W ramach każdego zakresu but można powiększyć maksymalnie o cztery rozmiary. Dopasowywanie rozmiaru możliwe jest dzięki specjalnemu mechanizmowi powodującemu rozsuwanie przodu buta na długość. Dzięki temu dziecko ma pełną stabilność i trzymanie stopy w okolicach pięty.

Określanie rozmiaru buta

Wydawać by się mogło, że to prosta sprawa. Przecież każdy zna rozmiar buta, jaki nosi, więc pewnie rozmiar rolek będzie taki sam. Przed zakupem rolek warto jednak zmierzyć stopę, by porównać pomiar z tabelą rozmiarów producenta, którego rolki chcemy kupić. Rozmiarówki poszczególnych producentów nieznacznie różnią się bowiem od siebie.

Pomiarów możesz dokonać stając stopą ubraną w skarpetkę, w której będziesz jeździć, na czystej kartce papieru tak, aby maksymalnie ją obciążyć (stopa musi maksymalnie „rozpłaszczyć” się na kartce). Najlepiej zrobić to uginając nogi w kolanie i mierzyć obydwie stopy. Następnie zaznacz dwa skrajne punkty, z tyłu oraz z przodu. Taki sam pomiar zrób dla drugiej stopy, bo stopy różnią się czasem minimalnie długością. Zmierz odległość miedzy zaznaczonymi punktami dla każdej stopy i porównaj z rozmiarówką rolek, które chcesz kupić, a jeszcze lepiej podaj te wytyczne sprzedawcom. W sklepach sportowych sprzedawcy mają często specjalne miarki, na których możesz dokonać precyzyjnego pomiaru przed zakupem.

Jeśli okaże się, że Twoja stopa jest między rozmiarami, lub rozmiary stopy lewej i prawe różnią się, pomiar trzeba zaokrąglić do najbliższego rozmiaru w górę. Pamiętaj, że jeśli masz jedną stopę większą, zawsze zaokrąglaj biorąc pod uwagę wielkość tej stopy, nie tej, która jest mniejsza.

Mierzenie buta

Nawet jeśli w internecie znajdziesz rolki w niezwykle atrakcyjnej cenie i zmierzysz dokładnie rozmiar swojej stopy, warto poszukać upatrzonego modelu w tradycyjnym sklepie tylko po to, by je założyć na nogi, spróbować na nich stanąć, a może nawet przejechać parę metrów. Wszystko po to, by ostatecznie przekonać się, czy czujesz się w wybranych butach wygodnie. Załóż buty, zapnij je jak do jazdy i stań. Sprawdź, czy przy lekko ugiętych, tak jak do jazdy, kolanach, cholewka nie uciska Cię w łydkę, czy przód buta nie uciska Twoich palców, a tył pięty. Poruszaj stopą w bucie górę i w dół, by sprawdzić, czy but nie jest za luźny. Sprawdź, czy klamry i zapięcia, w które wyposażony jest but, zapewniają stabilizację stawu skokowego. Upewnij się też, czy but wykonany został z materiału, który będzie przepuszczał powietrze, np. czy ma wstawki z ażurowego materiału – siatki. Pamiętaj, by wszystkie przymiarki robić w skarpetach, w których będziesz jeździć.

Dodatkowe wyposażenie

Kask i ochraniacze

Zestaw ochraniaczy K2 Moto (ok.80 zł)Rozpoczynając przygodę z rolkami trzeba zdawać sobie z tego, że jest to sport, podczas uprawiania którego bardzo łatwo o kontuzję. Nie należy dać się zwieść przekonaniu, że początkujący rolkarz nie zrobi sobie krzywdy, bo przecież jeździ bardzo powoli.

Doświadczeni rolkarze podkreślają, że najpoważniejsze upadki zdarzają się nie podczas jazdy, ale podczas stania na rolkach. Wystarczy chwila, by rolkarzowi, który jeszcze nie umie zachować prawidłowej postawy, rolki „odjechały” do przodu, a on sam przewrócił się do tyłu. Poza tym kolizję na torze wrotkarskim lub ścieżce rowerowej może też spowodować inny jej użytkownik.

Dlatego bardzo ważne jest, by kupując rolki nie zapomnieć o zestawie ochraniaczy oraz o kasku na głowę. W skład wspomnianego zestawu wchodzą:

• usztywniacze na nadgarstki – nadgarstki są niezwykle narażone na urazy, ponieważ upadający rolkarz na nich będzie próbował się odruchowo wesprzeć;
• ochraniacze na kolana – kolana narażone są na stłuczenia przy upadkach do przodu;
• ochraniacze na łokcie – łokcie mogą ulec zranieniu i stłuczeniu podczas upadku do tyłu, kiedy są narażone na bezpośredni kontakt z twardym zazwyczaj podłożem;

Koszt zestawu ochraniaczy dobrej jakości to około 40-150zł.

O zasadności używania kasku podczas jazdy na rolkach nie trzeba chyba nikogo przekonywać.

Kask chroni głowę, która podczas upadku może być narażona na uderzenie o twarde podłoże, jakim zazwyczaj jest nawierzchnia, po której jeździ się na rolkach. Konsekwencje takiego uderzenia mogą być bardzo poważne i długofalowe.

Kaski do jazdy na rolkach bardzo dobrze wentylują głowę, dzięki otworom. Im więcej otworów, tym jest lepsza wentylacja, kask jest lżejszy, ale i droższy. W jeździe agresywnej stosuje się kaski typu „orzeszek”, są one cięższe i mniej wentylowane, ale wrotkarz czuje się zdecydowanie pewniej przy wykonywaniu wszelakich ewolucji. Producenci kasków to firmy produkujące rolki oraz takie firmy jak: Met, Giro, Lazer, Pro-Tec.

Koszt kasku to, w zależności od modelu i producenta, od około 30 do nawet 600 zł.

Producenci i ceny

Na rynku obecnych jest kilka wiodących marek rolek. Są to:

• Rollerblade (pionier w produkcji rolek)
• Powerslide
• Roces
• K2

W poniższej tabeli prezentujemy przykładowe modele do jazdy rekreacyjnej każdej z tych marek wraz z orientacyjnymi cenami.

Rollerblade	Powerslide	Roces	K2
Rollerblade Spark 80 Woman ok. 450 zł	Powersilde D1 Pure ok. 400 zł	Roces S 204 ok. 550 zł	K2 Alexis ok. 470 zł
Rollerblade Spark 84 LX ok. 600 zł	Powerslide Phuzion 1 Pure ok. 600 zł	Roces Slim 200 W ok. 400 zł	K2 Athena ok. 350 zł

Na dobre rolki do jazdy rekreacyjnej trzeba przeznaczyć około 300-700 zł. W tym przedziale cenowym można mieć pewność, że rolki będą wyprodukowane z materiałów wysokiej jakości, rozwiązania techniczne w nich użyte będą zapewniały maksimum bezpieczeństwa i wygody, a oprócz tego będą trwałe.

Podsumowanie

Mamy nadzieje, że po przeczytaniu artykułu Twoja wiedza o rolkach jest znacznie większa niż na początku. Przypomnijmy pytania zadane na wstępie:

  Jaki rozmiar butów rolek będzie dla Ciebie właściwy i jak to sprawdzić?

Najważniejszą sprawą przy doborze rolek jest prawidłowe dopasowanie butów. Buty muszą być:

• dopasowane pod względem rozmiaru
• wygodne, bo w cisnących i obcierających stopy butach szybko zniechęcisz się do wrotkarstwa
• dobrze wentylowane, bo, podobnie jak niewygodne, buty, w których noga poci się i odparza, skutecznie zniechęcą Cię do jeżdżenia
• bezpieczne i dobrze trzymające, czyli takie, które skutecznie usztywnią nogi w kostkach, a ponadto będą chronić pięty i czubki palców;

Pamiętaj, jeśli z pomiaru wychodzi, że jesteś między rozmiarami, zawsze zaokrąglaj w górę, nigdy w dół.

Jak dopasować cechy budowy rolek (np. wielkość i twardość kółek) do Twoich umiejętności?

Kółka

Pamiętasz zapewne, że w poprzednich częściach artykułu wspominaliśmy o parametrach kółek – średnicy i twardości – o tym, że od tych parametrów zależy jakość jazdy. Do rolek rekreacyjnych dobiera się kółka o określonych parametrach, by początkującemu rolkarzowi zapewnić maksimum komfortu i bezpieczeństwa, a jednocześnie umożliwić mu rozwijanie umiejętności.

Średnica kółek

Jak wspomnieliśmy w rozdziale o kółkach, kółka o małej średnicy powodują, że rolka jedzie wolniej, ale łatwiej nią manewrować. Tymczasem kółka duże sprawiają, że można jechać szybko, ale z mniejszą zwrotnością.
Początkujący wrotkarz nie rozwija dużych prędkości, bo po prostu nie umie jeszcze dostatecznie dobrze jeździć. Nie będzie też przesadnie manewrował podczas jazdy, z tego samego powodu.

Kółka w rolkach przeznaczonych dla początkującego powinny mieścić się w przedziale 74 mm-84 mm. Takie kółka nie będą za małe i nie będą zniechęcały trudnością w pokonywaniu nierówności i ograniczeniem prędkości w miarę robienia postępów, ale też nie będą za duże, a przez to niebezpieczne dla niedoświadczonego użytkownika.

Twardość kółek

W rozdziale o kółkach określiliśmy kółka miękkie, czyli te bliższe wartości 74A, jako lepiej przyczepne, wolniejsze, tłumiące drgania i szybciej się zużywające niż kółka twarde (bliższe wartości 100A), które jako mniej przyczepne są szybsze, ale gorzej tłumią drgania, za to wolniej się zużywają.

Początkujący wrotkarz potrzebuje kółek w miarę miękkich, które zapewnią mu dobrą przyczepność do podłoża i komfort jazdy oraz nie będą zbyt szybko jechały. Dlatego za optymalne dla rolkarzy rekreacyjnych uznaje się kółka w przedziale 78-84A. Twardość jest uzależniona od wagi użytkownika, od tego, czy ma problemy z kolanami i z jakiej jakości dróg / ścieżek będzie korzystać.

Łożyska

Jak już wspomnieliśmy, im większa nieparzysta cyfra obok skrótu, jakim oznaczono łożyska użyte w danych rolkach, tym kółka, w które włożone zostanie to łożysko szybciej będą się kręciły (pod warunkiem że porównujemy łożyska jednego producenta).

Dla początkujących wrotkarzy zaleca się łożyska oznaczone cyfrą 3, maksymalnie 7. Te łożyska zapewniają optymalne parametry toczenia na tym etapie nauki.

Płoza / szyna

Zdania specjalistów są podzielone co do tego, czy na początek wystarczy płoza kompozytowa, czy lepsza będzie od razu aluminiowa. Niektórzy doświadczeni rolkarze zalecają płozy aluminiowe, jeśli użytkownik waży więcej niż 80 kg, bo, jak już pisaliśmy, aluminiowa płoza jest wytrzymalsza. Inni z kolei wskazują na fakt, że kompozytowa szyna lepiej tłumi drgania, a w rzeczywistości nie ustępuje wytrzymałością aluminiowej.

W przypadku płozy ważną informacją jest, jakiej maksymalnej wielkości kółka można do niej zamontować.

Jeśli z poziomu początkującego przeskoczysz na poziom średnio zaawansowany, być może zapragniesz pojeździć szybciej na większych kołach. Jeśli parametry płozy to umożliwią, nie będzie potrzeby kupowania nowej pary rolek.

Życzymy udanego i bezpiecznego wrotkarstwa, czyli jazdy na rolkach!

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Konsultacja merytoryczna:
Jakub Ciesielski „Zico”
www.wrotkarstwo.pl
www.zicoracing.com
www.schankel.pl

Jak kupować rolki w pigułce: pobierz, wydrukuj i zabierz ze sobą na zakupy!

Autor: JakKupować.pl