Biegi narciarskie, podobnie jak wiele innych dyscyplin sportowych, można uprawiać na kilka sposobów – rekreacyjnie, turystycznie i z zacięciem sportowym. Niestety, w przypadku sprzętu nie ma rozwiązań uniwersalnych. Dobór nart zależy od wybranego rodzaju biegów, od trasy oraz od predyspozycji fizycznych.
Rodzaje nart biegowych dzielą się ze względu na stopień zaawansowania narciarza oraz typ nawierzchni, po jakiej się biega. Wyróżniamy narty:
Tego rodzaju deski skierowane są do zawodników uprawiających biegi narciarskie profesjonalnie. Są przystosowane do biegania na przygotowanych torach. Nie mają taliowania, mogą lekko zwężać się na noskach oraz w tylnej części. Dzioby są lekko zawinięte. Szerokość narty do 49 mm. Dla osób o wysokim poziomie umiejętności.
Zupełnie nie sprawdzają się na trasach nieprzygotowanych, są zbyt twarde i wąskie, przez co będą zbyt głęboko zapadać się w śnieg.
W tej grupie wyróżnić można jeszcze narty sportowo-rekreacyjne. Są również skierowane do osób o sporych umiejętnościach. Ich szerokość wynosi do 50 mm. Proste bez taliowania.
Narty sportowe większość producentów oferuje w kilku wariantach. Na przykład Madshus wyodrębnia trzy kategorie: Champion, Race Performance i Classic. W pierwszych dwóch grupach znajdziesz deski do jazdy krokiem klasycznym lub łyżwowym. Kategoria Classic to najwyższej jakości deski do jazdy krokiem klasycznym. Oczywiście nie wszystkie narty biegowe przeznaczone są tylko do kroku klasycznego lub łyżwowego. Dostępne są również bardziej uniwersalne, na których można biegać jednym i drugim stylem. Poniżej przykłady.
Alpina Velocity Skate & Classic - do kroku klasycznego i łyżwowego
Madshus Terrasocic Classic - do kroku klasycznego
Madshus Ultrasonic Skate - do kroku łyżwowego
Inaczej narty turystyczne. Przeznaczone do biegania na szlakach turystycznych na terenach nizinnych i pagórkowatych. Są nieco szersze niż narty wyczynowe czy sportowo-rekreacyjne (50 – 60 mm). Dla narciarzy początkujących i średnio zaawansowanych.
Fragment ślizgu tuż pod wiązaniami nart turystycznych jest nacięty w tzw. łuskę, co znacznie ułatwia pokonywanie wzniesień i sprawia, że nie jest wymagane specjalne smarowanie. Dobór odpowiedniego smarowania może być dla świeżo upieczonego narciarza dość kłopotliwy.
Jeśli dopiero rozpoczynasz przygodę z narciarstwem biegowym, wybierz właśnie ten rodzaj nart. Są najtańsze i pozwalają na spróbowanie swoich sił w różnym terenie. Dzięki temu uda Ci się określić, który rodzaj narciarstwa biegowego odpowiada Ci najbardziej i w dalszej perspektywie pozwoli na dobór sprzętu do wybranej dyscypliny.
Narty śladowe Alpina Solution
System Omnitrak stosowany
przez firmę MadshusSą to narty przystosowane do jazdy w zróżnicowanym terenie, gdzie występuje sporo podjazdów i zjazdów, w głębokim puchu lub na ubitym śniegu. Są równie szerokie, lub szersze, aniżeli typowe narty śladowe. Są taliowane. Wyróżniają się metalowymi krawędziami. Przeznaczone dla zaawansowanych narciarzy, uprawiających sport turystycznie. Podobnie jak w nartach śladowych, fragment ślizgu pod wiązaniami nacięty jest w tzw. łuskę, z tym że zajmuje ona znacznie większą powierzchnię, a wielkość oraz kształt łuski są różne na poszczególnych odcinkach stykających się ze śniegiem. Dodajmy jeszcze, że niektóre firmy wprowadzają bardziej szczegółową specjalizację swoich nart. Madshus oferuje typowe narty Back Country oraz Cross Country Downhill przeznaczone na teren o dużym zróżnicowaniu poziomów, czyli mocno pagórkowaty.
Sporten Highlander - do jazdy w różnych warunkach na zróżnicowanym terenie
Są produktem pośrednim między nartami zjazdowymi i biegowymi. Dla zaawansowanych użytkowników uprawiających turystykę kwalifikowaną górską. Są krótsze, umożliwiające tradycyjne bieganie, jak i zjazdy z dość wymagających stoków. Taliowane.
Black Diamond Verdict Telemark
Warto zauważyć, że producenci sprzętu wprowadzają własną nomenklaturę dotycząca podziału nart, co przede wszystkim ma funkcję czysto marketingową. Wszak nazwa Nordic Touring brzmi znacznie lepiej niż narty śladowe. Warto zapoznać się z nazewnictwem anglojęzycznym, bo przy wyborze nart często będziesz się z nim stykać. Przykładowo, w przypadku marki Alpina możesz wybrać narty:
Podstawowe parametry nart biegowych to:
Ten parametr dobieramy pod kątem wzrostu i wagi ciała. Pierwsza rzecz to wyliczenie BMI, czyli wskaźnika masy ciała. Jak to zrobić, wyjaśniamy poniżej.
Wzrost w metrach należy podnieść do kwadratu, np. jeśli mierzysz 175 cm, do kwadratu podnosisz liczbę 1,75, wynik to w zaokrągleniu 3,06. Następnie, dzielimy wagę ciała w kilogramach, np. 70 kg przez uzyskany wynik. W tym przypadku BMI w zaokrągleniu wynosi 22,9. Poniżej tabela z BMI.
BMI | Waga ciała | Długość nart |
---|---|---|
<18,5 | niedowaga | wzrost + 10 – 15 cm |
18,5 – 21,7 | waga prawidłowa | wzrost + 15 – 20 cm |
21,7 – 25 | waga prawidłowa | wzrost + 20 – 25 cm |
25< | nadwaga | wzrost + 25 – 30 cm |
Jeżeli zamierzasz jeździć stylem łyżwowym, warto kupić narty nieco krótsze – o jakieś 5 cm od nart do kroku klasycznego.
Narty typu backcountry powinny być jeszcze krótsze. Jeśli Twoje BMI waha się na granicy niedowagi, to długość nart powinna być taka jak Twój wzrost.
Oznaczenie tego parametru znajdziesz przede wszystkim na nartach wyczynowych. Określa trzy twardości:
Twardość nart powinna być dostosowana do warunków pogodowych. Na śnieg ubity, zlodowaciały lub mokry, roztapiający się – narta powinna być twarda. W świeżym, sypkim puchu, przy niskich temperaturach – lepsze będą narty miękkie.
Trzeba też brać pod uwagę ulubiony styl jazdy – krok łyżwowy wymaga stosowania narty twardej.
W przypadku nart śladowych i backcountrowych, gdzie oznaczenia H, M, S nie występują, test twardości należy przeprowadzić samodzielnie. Wystarczy pod wiązaniem narty położyć kartkę papieru i stanąć na narcie. Jeśli kartkę można wyjąć z łatwością – narta jest dla Ciebie za twarda; jeśli wysuwa się z bardzo dużym oporem – jest za miękka. Idealnie dobrana narta pozwala na wyjęcie kartki przy niewielkim oporze.
W przypadku nart zjazdowych sprawa jest prosta. Wiązania są ujednolicone i pasują do nich każde nowoczesne buty. Jeśli chodzi o narty biegowe, sprawa jest bardziej skomplikowana. Jest bowiem kilka rodzajów wiązań, do których pasuje dany rodzaj butów. Poniżej przedstawiamy dostępne systemy wiązań:
Wiązania NN75 (Nordic Norm 75 mm) są już w tej chwili nieco przestarzałe, niemniej jednak wciąż można je spotkać. Charakteryzują się trzema wystającymi bolcami, które, przy wpinaniu, trzeba dopasować do otworków znajdujących się w
System wiązań NNN firmy Madshuspodeszwie buta, w tzw. kaczym nosie. Problem w tym, że te często zatykają się śniegiem, w związku z czym wpięcie buta w wiązanie może być utrudnione.
Buty do wiązań NNN
Alpina T PromiseSystem NNN (New Nordic Norm) jest węższy niż NN75. Buty typu NNN posiadają na przedzie podeszwy swojego rodzaju pręt, który służy do wpięcia w wiązanie oraz na całej długości podeszwy wyżłobione rowki, pasujące do prowadnic w wiązaniu.
Wiązania SNS (Salomon Nordic System) mają bardzo podobny sposób wpięcia buta. Jedyną większą różnica jest występowanie jednej prowadnicy zamiast dwóch. Występują w wersjach: Profil i Pilot. Druga wersja jest droższa i najczęściej stosowana przez zawodowców. Wiązanie Pilot SNS może być wyposażone w jeden lub dwa pręty, za które są wpinane w zapięcia.
Wybierając buty i wiązania najpierw dobierz sobie buty. Ważne żeby były wygodne, dobrze trzymały nogę w kostce (dzięki temu unikniesz kontuzji) oraz miały zapas na dodatkową ciepłą skarpetę. Kiedy już będziesz mieć buty, dobierz do nich odpowiedni system wiązań. Dzięki temu unikniesz kosztownych pomyłek.
Podobnie jak z wiązaniami, dobór kijów odbywa się na innych zasadach aniżeli w narciarstwie zjazdowym. Narciarstwo biegowe wymaga stosowania kijów znacznie dłuższych. W zjazdówkach wystarczy, jeśli kijki sięgają nieco ponad biodra, w biegówkach powinny sięgać do barków, a w przypadku kroku łyżwowego, nawet nieco ponad barki. Uprawiając narciarstwo biegowe musisz przygotować się na to, że ręce będą pracować w równym stopniu co nogi. Decydujące jest mocne i długie odepchnięcie kijkami, co nie byłoby możliwe, gdyby były one zbyt krótkie. Poniżej przedstawiamy tabelę, która pomoże w doborze długości kijków.
wzrost (cm) | krok łyżwowy (cm) | krok klasyczny (cm) | narciarstwo turystyczne (cm) |
---|---|---|---|
195 | 176 | 166 | 160 |
190 | 171 | 161 | 156 |
185 | 167 | 157 | 152 |
180 | 162 | 153 | 147 |
175 | 158 | 149 | 143 |
170 | 153 | 145 | 140 |
165 | 149 | 140 | 135 |
160 | 144 | 137 | 131 |
155 | 140 | 132 | 127 |
150 | 135 | 128 | 123 |
145 | 130 | 123 | 119 |
140 | 126 | 119 | 115 |
135 | 122 | 115 | 110 |
130 | 117 | 111 | 106 |
125 | 113 | 106 | 102 |
120 | 108 | 102 | 98 |
Na polskim rynku dostępny jest sprzęt kilku firm specjalizujących się w narciarstwie biegowym. Poniżej przedstawiamy nasze typy:
Cenowo narciarstwo biegowe przedstawia się bardzo korzystnie. Nie dość, że jazda nie wymaga wypraw w góry ani zakupu skipasów, to jeszcze sprzęt jest znacznie tańszy w stosunku do nart zjazdowych. Dobre, nowe narty dla początkującego narciarza to wydatek rzędu 200 – 300 zł. Wiązania kosztują od 100 do 250 zł; buty renomowanych marek – od 200 do 400 zł. Kije – maksymalnie 100 zł. Za 500 – 600 zł można już skompletować pełen sprzęt i rozpocząć narciarską przygodę. Oczywiście w wersji ekonomicznej. Jeśli ktoś ma pieniądze i chce je wydać na topowy sprzęt, bez problemu może ostateczną cenę przemnożyć przez sześć. Są bowiem dostępne znacznie droższe modele nart, np. do mało popularnego w Polsce narciarstwa telemarkowego mogą kosztować ponad 2 tys. zł, buty – ponad tysiąc zł, zaś wiązania – w okolicach tysiąca złotych.
Narciarstwo klasyczne to piękny sport, który nie wymaga od początkujących narciarzy zbyt wiele, oferując w zamian bardzo dużo. Wystarczy nieco gotówki, dużo dobrych chęci i średnia kondycja fizyczna. Nagrodą będzie kontakt z przyrodą oraz wszelkie korzyści wypływające z ruchu na świeżym powietrzu. Poza tym bardzo szybko da się odczuć poprawę kondycji fizycznej. Zacząć jednak trzeba od sprzętu. Oto kilka naszych ostatnich porad.
Jeśli chcesz biegać okazyjnie, dwa razy do roku, lepiej skorzystaj z usług wypożyczalni sprzętu. Po co kupować narty, które przede wszystkim będą zbierać kurz.
Od określenia własnych preferencji dotyczących rodzaju szlaków zależy dobór odpowiedniego sprzętu. Na przygotowane, utwardzone trasy przeznaczone są narty wyczynowe i rekreacyjne. Jeśli ruszasz w teren, na przetarty szlak, a przy tym nie posiadasz dużych umiejętności, najlepsze będą narty turystyczne. W trudny, pofałdowany teren, ze sporą ilością zjazdów i podjazdów oraz z kryjącymi się pod sypkim, głębokim śniegiem konarami, kup wzmocnione narty typu backcountry.
Jeśli jesteś nowicjuszem, celuj w narty śladowe. Są niedrogie, pozwalają jeździć w lekkim terenie i na przygotowanej trasie. Pierwszy zimowy sezon na nartach śladowych pozwoli Ci wybrać dalszą ścieżkę w tym sporcie – biegi masowe albo samotne wędrówki w dziewiczym terenie.
Od wagi i wzrostu zależy dobór długości nart, dlatego warto znać swój wskaźnik BMI. Oto prosty wzór: waga (w kg)/wzrost2 (w metrach)=BMI.
Życzymy śnieżnej zimy!
Autor: JakKupować.pl