Jak kupować narty?

Rodzaje

Narty dzielą się na tradycyjne i carvingowe.

Różnica między nartą tradycyjną a carvingową widoczna jest na pierwszy rzut oka.

Narty tradycyjne mają niemal identyczną szerokość deski na całej długości, lub nieznacznie zwężają się od dziobów do piętek.Narty carvingowe są znacznie szersze na noskach oraz piętkach i zwężone w miejscu umieszczenia wiązań. Są też krótsze od nart tradycyjnych.

Narty tradycyjne były kiedyś bardzo popularne, jednak z chwilą pojawienia się carvingów zaczęły odchodzić do lamusa. Obecnie wszystkie produkowane narty mają cechy carvingów.

Typy nart a jazda na nich

W jaki sposób typ nart przekłada się na jazdę? Narty tradycyjne stawiają wymagania – chcesz korzystać z uroków białego szaleństwa, musisz mieć żelazną kondycję i odpowiednie przygotowanie.

Dobrze dobrane carvingi, o umiarkowanej sztywności, potrafią wybaczyć wiele błędów początkującym narciarzom i nie narzucają alpejskich rygorów sprawnościowych. Ich nazwa pochodzi od angielskiego czasownika to carve, czyli rzeźbić. Nieprzypadkowo. Taliowanie, czyli różnica w szerokości: noski – talia – piętki, narty, ściśle związane jest z promieniem jej skrętu.

Po wejściu w zakręt narta carvingowa dosłownie „rzeźbi” łuk, przez co znacznie łatwiej rozpocząć i przeprowadzić ten manewr.

To rewolucyjne rozwiązanie wprowadziło narciarstwo w zupełnie nowy etap. Eksperymenty producentów z taliowaniem przyniosły szereg modeli, które sprawdzają się w różnych warunkach i dostosowane są do poziomu umiejętności i dynamiki jazdy narciarza. Produkowane są nawet osobne serie dla kobiet i dla mężczyzn (patrz następne części artykułu). Dzięki temu każdy może dobrać narty dla siebie.

Parametry

Długość, promień skrętu i taliowanie

 Kupując narty, natkniesz się na trzy oznaczenia:

• długość (inaczej rozmiar, np. 170)
• promień skrętu (np. R 15)
• taliowanie (np. 124  80  112)

Taliowanie określa szerokość narty w milimetrach – kolejno – na dziobach, w talii oraz w piętkach. W przypadku jednego modelu, wartość ta pozostaje niezmienna. Rozmiar podawany jest w centymetrach. Jeśli wybierzesz mniejszy, równocześnie zmniejszy się promień skrętu, który zapisany jest w metrach. Wszystkie parametry nart znajdziesz w okolicach piętek (patrz zdjęcie obok).
Oznaczenia narty Salomon X-wing-4--lzX

Długość nart dobiera się w zależności od umiejętności, wzrostu i preferowanego stylu narciarskiego.

Im narta krótsza, o mniejszym promieniu skrętu, tym łatwiejsza w manewrowaniu, ale za to mniej stabilna przy dużych prędkościach.

Promień skrętu wiąże się z taliowaniem i rozmiarem. Krawędź narty carvingowej to nic innego jak wycinek okręgu. W praktyce, kiedy rozpoczniesz manewr skrętu, krawędź narty będzie rysować na śniegu koło o podanym promieniu. Nie oznacza to jednak, że jest to wartość stała. Łuk, po jakim będziesz zakręcać, zależy także od wychylenia narciarza i stopnia wygięcia narty.

Im ostrzejsza jazda i większe wygięcie narty, tym promień skrętu mniejszy.

Sztywność wzdłużna i twardość poprzeczna nart

Kolejne dwa parametry mające wpływ na jazdę to sztywność wzdłużna oraz twardość poprzeczna nart. Do tej pory nie opracowano jednak ujednoliconych tabel określających te wartości.

Jeśli chodzi o sztywność wzdłużną, zasada jest jedna - rośnie ona wraz z rozmiarem i promieniem skrętu nart. Nie jest to jednak jedyny wyznacznik. Narty dla zawodników gigantowych będą sztywniejsze od tych używanych rekreacyjnie, mimo że będą miały ten sam rozmiar i promień skrętu.

Twardość poprzeczna w ogóle nie jest podawana przez producentów i jest przyporządkowana danym typom nart
.
Im twardsza deska, tym bardziej wymagająca. Doświadczeni miłośnicy białego szaleństwa są w stanie określić twardość poprzeczną narty przez porównanie w trakcie testów. Nowicjusze są zdani na opis producentów, którzy zawsze podają do kogo i o jakim poziomie umiejętności zaadresowany jest dany model.

Budowa

Poniżej na zdjęciach przedstawamy najważniejsze części nart: noski, krawędzie, piętki, ślizgi oraz talię.

Materiał

Niegdyś podstawowym materiałem do wyrobu nart było drewno. Nadal o sprężystości narty stanowi rdzeń, który z reguły wykonany jest z tego materiału. Oto przykłady zastosowania drewnianego rdzenia przez firmę Volkl

Dual Wood Core – podwójny drewniany rdzeń stosowany w „miękkich” nartach dla początkujących	Extended Sensorwood Core – rozszerzony drewniany rdzeń stosowany w nartach wyczynowych o najwyższych parametrach

Oczywiście istnieją jeszcze rozwiązania pośrednie. Celowo zestawiliśmy dwa krańcowe przypadki, aby pokazać, jak różnią się budową narty dla nowicjuszy i zawodowców. Przyczyny różnic są oczywiste. Ci pierwsi potrzebują desek miękkich, łatwo wchodzących w łuk i lekkich (rdzeń lekki i sprężysty), drudzy zaś nart wytrzymałych, odpornych na wygięcia wzdłużne i poprzeczne (stąd masywny, wzmocniony rdzeń).

W nowoczesnych nartach nawiązania do tradycji kończą się na drewnianym rdzeniu. Producenci stosują obecnie materiały z powodzeniem używane w technologiach kosmicznych lub najbardziej zaawansowanych projektach motoryzacyjnych. Elementy nart wykonane są z materiałów zarezerwowanych dla NASA jak kewlar, włókna węglowe, włókna szklane, stopy aluminium i magnezu. Zawodnicy osiągają w czasie zjazdów prędkości powyżej 100 km/h, a w ekstremalnych przypadkach nawet ponad 200 km/h, dlatego współczesne narty muszą mieć kosmiczną odporność.

Typy

Poszukując nart, musisz zadać sobie podstawowe pytanie: do jakiego stylu jazdy będą one używane. Analizując własne umiejętności i potrzeby, możesz dokonać wyboru między kilkoma rodzajami desek carvingowych, z których każde będą lepiej sprawdzać się w odmiennych warunkach. Warto też dodać, że różne marki używają przeróżnej nomenklatury w stosunku do nart przeznaczonych na podobne trasy. Jedno jest pewne, producenci wychodząc naprzeciw potrzebom narciarzy, tworzą coraz bardziej uniwersalne deski, którymi można jeździć w różnym terenie. Oto podstawowy podział współczesnych nart:

Frontside

Narty na stoki, o promieniu skrętu od 14 do nawet 28 metrów. Niektóre przeznaczone są do jazdy na dobrze przygotowanych stokach, inne (tzw. 50:50) nadają się do jazdy na trasach o różnym stopniu przygotowania, zarówno na ubitym śniegu jak i świeżym puchu. I właśnie takie narty zalecane są na polskie warunki, zarówno dla zawodowców, jak i początkujących (w zależności od modelu).

Elan E-Flex 6 (narty dla średniozaawansowanych do jazdy po przygotowanych stokach)

Jeśli szukasz nart przeznaczonych na stoki o różnym stopniu przygotowania, sprawdź daną linię u najpopularniejszych producentów:

Allmountain

Do jazdy na i poza stokami, w głębokim śniegu, na muldach, adresowane do średnio, i zaawansowanych narciarzy, promień skrętu z reguły nie większy niż 20. Są jedne z najbardziej uniwersalnych nart.

Rossignol Experience 88 TPX, narty w stylu Allmountain

Jeśli szukasz nart w stylu allmountain sprawdź daną linię u najpopularniejszych producentów:

Freeride

Narty do jazdy w dziewiczym puchu w wysokich partiach gór, długimi gigantowymi skrętami, o największych rozmiarach (np. 190, R 28, 124 92 116 i 124 92 116 ), przeznaczone dla ekspertów. Serie ekstremalnych odmian nart freeridowych do jazdy po dzikich stokach wysokich gór noszą najczęściej nazwę Big Mountain.

Head Boneshaker, narty do ekstremalnej jazdy na stokach dzikich partii gór

Jeśli szukasz nart do jazdy poza utartymi szlakami wysoko w górach sprawdź daną linię u najpopularniejszych producentów:

Touring/Backcountry

Są to typowe narty do uprawiania turystyki górskiej, zarówno do marszu w wysokim śniegu, wspinaczki z nartami na plecach, jak i zjazdów po ośnieżonych stokach. Charakteryzują się niską wagą (deski potrafią ważyć niewiele powyżej pół kilograma), dość wysokim promieniem skrętu – 20 m i więcej – oraz niezbyt głębokim taliowaniem. Przeznaczone dla doświadczonych narciarzy.

Atomic Drifter, narty touringowe
Jeśli szukasz takich nart sprawdź daną linię u najpopularniejszych producentów:

Freestyle

Narty podobne do freeride`owych, o potężnej budowie (np. 190/ R27 140 120 130 i 140 120 130 ), do jazdy w skiparkach, po muldach, skoczniach, pipe`ach, na rampie, do wykonywania akrobacji i tricków; charakteryzują się zawinięciem z obu stron – na dziobach i piętkach oraz dużą szerokością w talii, przeznaczone dla bardzo doświadczonych narciarzy.

Volkl Alley, narty freestylowe
Jeśli szukasz nart do najbardziej szalonej jazdy sprawdź daną linię u najpopularniejszych producentów:

Race

Obecnie pod tą nazwą znajdziesz serie nart do szybkiej jazdy w stylu slalom gigant oraz do typowego slalomu. Najszybsze, o promieniu skrętu od 18 do 28 metrów, służą do jazdy na dobrze przygotowanych stokach. Tylko dla ekspertów! Narty slalomowe charakteryzują się stosunkowo niewielkim promieniem skrętu – od 10 do 16 metrów. Umożliwiają jazdę agresywnymi, szybkimi skrętami. Dla narciarzy średnio zaawansowanych i ekspertów.

Fischer RC4 World Cup SC PRO, bardzo szybkie narty tyko dla ekspertów
Narty race`owe sprzedawane są przez poszczególnych producentów w następujących liniach desek:

Fun

Grupa nart krótkich (nawet 50 cm poniżej wzrostu) o małym promieniu skrętu (w okolicach 9 – 10 metrów) przystosowanych do jazdy szybko wybieranymi łukami bez kijków. Narty służące do jazdy w tym stylu nie występują obecnie w oficjalnych katalogach większości producentów nart.

Blizzard Fun Carvelino

Dobór nart

Już wiesz, jaki styl narciarski odpowiada Ci najbardziej? Pozostaje zatem dobrać rozmiar nart. Przy nartach tradycyjnych wybierało się deski dłuższe, ponad wzrost narciarza. Charakterystyka nart carvingowych jest zupełnie inna. Zatem dobór rozmiaru będzie również odmienny.

Z reguły długość narty powinna być 10 – 15 centymetrów poniżej wzrostu. Jednak nie zawsze, ponieważ jest to uzależnione bardziej od uprawianego stylu narciarskiego, aniżeli od ustalonych w tabelach wzorów.

Zasada jest jedna: im narta krótsza, tym łatwiej się nią manewruje. Traci za to na trzymaniu na krawędzi, przez co niewskazane jest osiąganie na niej dużych prędkości. Narty długie są znacznie trudniejsze w prowadzeniu i adresowane do najlepszych, kochających prędkość narciarzy. Te przekraczają długością wzrost użytkownika.

Podajemy w przybliżeniu długość nart, którą trzeba dobrać do wzrostu w zależności od wybranego stylu narciarskiego:

Rozpiętość rozmiaru nart dla danego wzrostu jest uzasadniona tym, że ich użytkownicy mają różną wagę. I tak osoby lekkie powinny dobierać narty krótsze, zaś ci, którzy mają kilka zbędnych kilogramów, nieco dłuższe. Długość nart wiąże się bowiem z ich sztywnością wzdłużną.
Narta allround dla pań
Volki Aurora

Narty dla kobiet i dzieci

Ponadto większość producentów ma w swojej ofercie linie nart skierowane do kobiet lub dzieci. Niemal każda marka przygotowując sprzęt bierze pod uwagę warunki fizyczne osób, które będą szaleć na stokach.

Narty „kobiece” są z reguły krótsze, lżejsze i łatwiejsze w manewrowaniu. Damskie ciało ma niżej umieszczony środek ciężkości, dlatego przeznaczone dla pań narty mają przesunięte mocowania wiązań nieco do przodu.

W dodatku narty dla kobiet charakteryzują się bardziej wyrafinowanym wzornictwem, aniżeli narty unisex.

Jeśli chodzi o najmłodszych miłośników białego szaleństwa, do wyboru mamy mniejsze kopie niemal wszystkich „dorosłych” nart – począwszy od tych dla nowicjuszy, kończąc na grupie race.

Narty dla nowicjuszy

Jeżeli dopiero rozpoczynasz swoją zimową przygodę i po raz pierwszy w życiu wybierasz się na stok, warto skorzystać z wypożyczalni sprzętu. Spróbuj kilku rodzajów nart. W każdej grupie (oprócz tych wyczynowych) znajdują się modele przeznaczone dla nowicjuszy. Kiedy odnajdziesz już to, co jest dla ciebie najciekawsze w białym szaleństwie, zdecyduj się na kupno własnych desek. Jeżeli jednak chcesz od razu mieć swoje własne narty, przyjrzyj się uważnie ofertom.

Pamiętaj, żeby Twoje pierwsze próby na śniegu należały do udanych, wybierz narty stosunkowo krótkie (10 – 20 cm poniżej wzrostu) z grupy, która jest odpowiednia dla osób dopiero uczących się (frontside). Zakup twardych nart z grupy race nie opłaci się. Twoje pierwsze doświadczenia nie będą należały do najprzyjemniejszych, a kosztowny sprzęt może ulec zniszczeniu. Oto kilka przykładów nart do nauki dla osoby o wzroście 175 cm i wadze70 kilogramów.

Producenci i ceny

Na rynku funkcjonują dziesiątki produkujących narty firm. Najpopularniejsze to:

• Atomic
• Fisher
• Blizzard
• Rossignol
• Head
• Dynastar
• Elan
• Volkl
• Salomon

Każda marka ma swoją marketingową nomenklaturę. Niezależnie jednak od nazewnictwa, wszyscy producenci mają w ofercie deski, które można zakwalifikować do jednego, albo nawet kilku z wymienionych wcześniej rodzajów.

Przeglądając nowe kolekcje nart, łatwo odnieść wrażenie, że firmy wytwarzające sprzęt sportowy zmierzają w kierunku produktu uniwersalnego. Jednak wybierając właściwy model, możesz nabyć narty, które sprawią Ci najwięcej radości w terenie, który jest dla Ciebie najciekawszy.

Jak mawiają instruktorzy, wszystkie renomowane marki oferują sprzęt bardzo wysokiej jakości. Decydujące przy kupnie są własne preferencje, a nawet wzornictwo.

Zakup nart to dość duży wydatek. Promocyjne ceny zaczynają się w granicach 500 zł, (często są to nieużywane narty z ubiegłych sezonów). Musisz jednak liczyć się z tym, że za dobry sprzęt renomowanej marki przyjdzie Ci zapłacić od 1000 nawet do 3000 zł. Ci najbardziej wymagający, którzy zjeździli w swoim życiu wiele par desek, mają ogromne umiejętności i uwielbiają adrenalinę, wytwarzaną podczas szybkich zjazdów gigantowych, muszą przygotować się na większe wydatki. Przedział cenowy w tym wypadku to 2000 do 3800 zł.

Decydując się na narty do nauki, można wziąć pod uwagę zakup desek używanych. Przy odrobinie szczęścia można za 200 – 400 zł kupić w niezłym stanie narty po dwóch, trzech sezonach, które wystarczą na parę kolejnych wypadów w góry. Trzeba zwrócić uwagę na kilka szczegółów – stan powłoki zewnętrznej, i najbardziej istotne – stan ślizgów i krawędzi. Zniszczone ślizgi, zeszlifowane krawędzie to najczęściej spotykane wady w sprzęcie wyprzedawanym przez wypożyczalnie. Mocno wyeksploatowanych nart nie da się odpowiednio przygotować do jazdy i co za tym idzie, nie będą spełniały swojego zadania na stoku.

Wiązania i kijki

Tutaj sprawę mamy uproszczoną. Obecnie każda marka proponuje do wszystkich typów nart wiązania dedykowane, najlepiej dopasowane do danego rodzaju desek. Rozwiązanie to jest o tyle dobre, że otrzymujemy od razu gotowy komplet. Pomaga to uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek, typu niewłaściwe zamocowanie wiązań.

Dobór kijków jest dziecinnie prosty: stojąc prosto z opuszczonymi ramionami, zginamy rękę w łokciu pod kątem 90 stopni, długość kijków powinna odpowiadać odległości między kciukiem a podłogą.

Podstawowe wersje to wydatek rzędu kilkudziesięciu złotych, np. Komperdell HyperCarv za 59 zł. Profesjonalne kijki dla zawodników mogą kosztować kilkaset złotych – np. Leki Tytanium Carbon za 855 zł.

Podsumowanie

Mamy nadzieje, że po lekturze zakup nart znacznie się uprości. Aby zawęzić pole poszukiwań, kilka słów przypomnienia i ostatnie porady.

Jeśli dopiero rozpoczynasz przygodę z narciarstwem, wybór odpowiednich desek zaowocuje szybkimi postępami i błyskawicznym doskonaleniem techniki. Na początek najlepiej zdecydować się na narty krótsze i bardziej miękkie. Taki sprzęt jest o wiele łatwiejszy w manewrowaniu. Wybór długich i twardych race`owych carvingów dla nowicjusza przyniesie więcej szkody, aniżeli pożytku. Odpadają również narty do freeride`u i freestyle`u.
Na polskie warunki najlepsze będą narty jak najbardziej uniwersalne: tzw. 50:50 z grupy desek określanych mianem frontside, czyli do jazdy po stokach o różnym poziomie przygotowania. Dla bardziej doświadczonych, polecamy narty allmountain, na których można jeździć na stokach i poza nimi. 

Dobrze dobrany sprzęt w połączeniu z rozsądkiem i poradami instruktora sprawią, że jazda będzie bezpieczna dla wszystkich narciarzy na stoku. I tego właśnie Ci życzymy.

Autor: JakKupować.pl